۳محله فرحزاد، اوین و بازار تهران یک نام خاطره انگیز را زنده نگه‌داشته‌اند | پاچنار در شمال و جنوب پایتخت
تاریخ انتشار: ۲۴ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۶۳۶۴۱
همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی: اکنون حتی در غیاب آن درختان همچنان این نام‌هایشان است که ما را در جست‌وجوی رد و نشانی از آنها در جای‌جای شهر راهنمایی می‌کند. حالا پسوند و پیشوند «چنار» و نیز عنوان «پاچنار» حکم همین راهنما را دارد.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید
درخت خونبارپاچنار آدرس آشنایی است که در قدیم در برخی از محله‌ها سر زبان‌ها بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در دوران‌های گذشته ایرانیان برای این درخت احترام قائل بودند و آن را باعث برکت، روزی‌بخشی و مراددادن می‌دانستند. در منابع مختلف هم، مثلاً در داستان حضرت یونس و سفر آفرینش، می‌بینیم وقتی می‌خواستند بزرگی و عظمت فرعون را مثال بزنند، آن را به چنار تشبیه کرده‌اند. همچنین در حمله خشایارشاه و داریوش به یونان، درباره درخت چنار و زینت‌بخش بودن آن مطالبی مطرح شده است. با این مقدمه باید گفت که محله قدیمی پاچنار بازار تهران نامش را از چنار کهنسالی به یادگار دارد که به «چنار خونبار» شهرت داشت؛ همان چناری که تاب زخم کوچکی را هم نداشت و با اندک خراشی، صمغی قرمزرنگ که در نظر عوام به خون می‌مانست، از آن خارج می‌شد. پای این چنار، محل تجمع و قرار اهالی محل بود و رفته‌رفته پاچنار، هویت و نام این گذر و بازار شد.»
قدمت بنای امامزاده روبه‌روی پاچنار بازار به قبل از صفویه می‌رسد. هر چند این چنار تا دوره معاصر دوام آورد، اما عاقبت حریف سودجویان توسعه بازار نشد و از میان رفت. اهالی قدیمی پاچنار علت نامگذاری این محله را مربوط به ۵اصله چنار بزرگ ابتدای بازارچه می‌دانند که روزگاری برای راحت‌تر پیدا کردن نشانی مورد نظر از موقعیت این درخت بهره می‌بردند و در اینجا قرار می‌گذاشتند. زمانی درباره این موضوع می‌گوید: «اغلب در تهران قدیم به دلیل حرمت چنار آن را در اطراف اماکن مقدسه می‌کاشتند. چنار کنار امامزاده سیدولی هم از همین نمونه بود. در گذشته درخت چنار تنومندی آنجا وجود داشت که تا چندین دهه گذشته باقی بود.
این محله با توسعه تهران در محدوده بازار قرار گرفت و به نام «پاچنار» معروف شد. هرچند که بعد از کاشت این درخت، شخصیت‌های مهم و تاثیرگذاری در این محله سکونت داشتند یا بناهای تاریخی مهمی، برای مثال مسجد و مدرسه شیخ عبدالحسین، در این محدوده ساخته شد، اما نام هیچکدام نتوانست جایگزین نام پاچنار شود. » به گفته زمانی در این محله، کنار بقعه امامزاده سیدولی، چناری وجود داشت که وقتی پوستش را می‌بریدند مایعی سرخ‌رنگ از آن بیرون می‌زد. اسم این چنار را گذاشته بودند چنار خونبار و نام محله پاچنار را هم از آن گرفتند، محله‌ای که که در اطراف این چنار توسعه پیدا کرد.
علاوه بر پاچنار بازار، چند محله دیگر هم در تهران قدیم به همین نام خوانده می‌شدند که محله اوین و فرحزاد از جمله آنهاست. زمانی، درباره محله‌هایی که نام آنها پاچنار بوده است، می‌گوید: «در گذشته در میدان مرکزی محله یا روستای اوین چنار تنومند و استواری ریشه دوانده بود. اهالی عمر آن را به هزار و ۴۰۰سال قبل نسبت می‌دادند. این چنار افراشته، چنار باشکوه و دوشاخه‌ای بود که در کنار آن حوض و قهوه‌خانه‌ای قرار داشت. به همین خاطر این محیط به پاتوقی برای اهالی تبدیل شده و اغلب بعدازظهرها اهالی برای گذراندن اوقات فراغت دور هم جمع می‌شدند تا از اتفاقات روز روستا باخبر شوند یا درباره انجام کاری با هم همفکری کنند. این درخت باشکوه تا اوایل دوره پهلوی اول وجود داشت، اما براساس اتفاقاتی که در آن دوران در اوین می‌افتد، توسط یکی از عوامل حکومت قطع شد. این اقدام اعتراض شدید اهالی را به دنبال داشت، ولی دیگر کار از کار گذشته بود. کم‌کم این محل در بین اهالی به یاد آن درخت و تنه باقی مانده از آن، به نام پاچنار شهرت پیدا کرد.»
زمانی همچنین درباره محله پاچنار فرحزاد هم می‌گوید: «فرحزاد هم چنار شکوهندی داشت که بسیار کهن بود. در کنار این چنار هم قهوه‌خانه روستای فرحزاد واقع شده بود و اهالی هم همانجا دورهم جمع می‌شدند. این درخت هم در دهه‌های گذشته بنا به دلایلی نامعلوم از بین می‌رود و خشک می‌شود، اما اهالی همچنان برای ملاقات با یکدیگر کنار این تنه خشک‌شده چنار قول و قرار می‌گذاشتند و هنوز هم این محدوده در بین اهالی فرحزاد به همین نام خوانده می‌شود.»
چهره‌های سرشناس پاچناراشخاص معروفی در محله پاچنار زندگی می کردند: مثل خانواده «جلال آل‌احمد»، «مصطفی دادکان»، حاج «مهدی عراقی»، «اسداللله بادامچیان»، «سید مجتبی نواب‌صفوی»، «احمد کافی»، حاج «اسماعیل رضایی»، شیخ «قاسم اسلامی» و «مستوفی‌الممالک»، حاج «مهدی عراقی»، «محمدرضا طالقانی» و پدر مرحوم «آیت‌الله طالقانی». بی‌گمان می‌توان ادعا کرد یکی از بزنگاه‌های تاریخ انقلاب اسلامی همین محله بوده است.
کد خبر 780442 برچسب‌ها هویت شهری همشهری محله گیاهان و درختانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: هویت شهری همشهری محله گیاهان و درختان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۶۳۶۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تیراندازی و رعب و وحشت در فرحزاد
سرهنگ سعید راستی گفت: ماموران پایگاه یکم سازمان اطلاعات پلیس تهران طی ۳ روز گذشته خبری را در خصوص درگیری اراذل و اوباش در منطقه فرحزاد تهران دریافت کرده و با حضور در محل و انجام تحقیقات اولیه متوجه شدند که یکی از اشرار سابقه‌دار این محدوده با سلاح گرم اقدام به تیراندازی کرده است؛ اقدامی که سبب رعب و وحشت ساکنان این محل شده بود.
وی با بیان اینکه رسیدگی به این پرونده به صورت ویژه در دستور کار ماموران سازمان اطلاعات پلیس تهران قرار گرفت، گفت: تحقیقات کارآگاهان نشان داد که درگیری میان چند نفر اراذل و اوباش رخ داده است و در این میان متهم برای قدرت‌نمایی اقدام به تیراندازی کرده و از محل متواری شده است.
راستی با بیان اینکه مخفیگاه متهم از سوی ماموران مورد شناسایی قرار گرفت، اظهار کرد: با شناسایی مخفیگاه متهم، هماهنگی با مقام قضایی انجام شد و پس از هماهنگی با مقام قضائی این فرد در مخفیگاهش دستگیر و به مقر انتظامی منتقل شد.
رئیس مرکز عملیات سازمان اطلاعات پلیس تهران با بیان اینکه متهم تحت بازجویی قرار گرفته و در جریان آن به جرم خود اعتراف کرد، گفـت: متهم پس از تکمیل تحقیقات اولیه و به همراه پرونده متشکله برای سیر مراحل قانونی روانه دادسرا شد.
منبع: ایسنا
tags # اخبار حوادث سایر اخبار
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»